The Legend of Locomotive of Siam

 หากจะนับถอยหลังไปยังสหรัฐเมื่อ 100 กว่าปีที่แล้ว คนอเมริกันมากกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ ยังหลงใหลและถือกันว่า กิจการรถไฟนั้นคือขนส่งสาธารณะที่ยิ่งใหญ่ และแม้นว่า ในเวลาไม่กี่สิบปีต่อมา สังคมอเมริกันชนเริ่มเปลี่ยนแนวทางการใช้ชีวิตจากการเดินทางด้วยรถไฟหันไปใช้รถยนต์ส่วนตัวที่คล่องแคล่ว,รวดเร็ว และสามารถสนองตอบรสนิยมของความเป็นอิสระส่วนตัวมากขึ้นก็ตาม

แต่การขนส่งด้วยรถไฟของประเทศอเมริกา ก็ยังถือเป็นเส้นเลือดสำคัญของประเทศนี้อย่างไม่สามารถที่จะเปลี่ยนไปเป็นระบบการขนส่งอื่นใดที่จะตอบโจทย์ของ ความคุ้มค่า,ประหยัด ได้ดีเท่า “รถไฟ”






   
เพราะสภาพทางภูมิศาสตร์ของประเทศนี้ที่มีทั้งเทือกเขาสูงชัน,พื้นที่แห้งแล้งทะเลทราย แทบจะเรียกได้ว่า “โคตรหิน” จนต้องกลับมายอมรับว่า รถไฟคือยานพาหนะเดียวที่จะสามารถรองรับความหิน..โหด และตอบสนองความคุ้มค่าทางธุรกิจได้ดีที่สุด

จึงไม่แปลกที่ วันนี้เรายังสามารถเห็นเจ้าหัวรถจักรดีเซลรุ่นใหม่ ๆ พ่วงพหุลากจูงขบวนรถสินค้านับร้อยโบกี้ หรือจะนับความยาวของขบวนรถก็ต้องว่ากันเป็นหลายกิโลเมตร ..ไต่เตาะเลาะไล่ไปตามเทือกเขาสูง..ที่ราบทุ่งหญ้า..ผ่านทะเลทรายเวิ้งว้าง...ฯลฯ และอีกหลายสภาพอากาศต่าง ๆ ในประเทศนี้อย่างเป็นปกติมานับแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน

เมื่อคนอเมริกัน คุ้นเคยกับ “รถไฟ” จึงไม่แปลกที่ “ความผูกพัน” ของคนเหล่านี้จึงมี กลุ่ม,ชมรม และแฟนคลับที่เติบโตและเคยใช้บริการรถไฟ ยังยึดโยงความรัก,ความผูกพันที่พวกเค้าเคยมีให้กับ รถไฟ นับแต่วัยเด็ก จวบจนแก่เฒ่าไม่เสื่อมคลาย

เส้นทางรถไฟสายใต้ หรือ Southern Railway (เปลี่ยนเป็น Norfolk Southern Railway ในปี 1990) ถือเป็นอีกเส้นทางรถไฟสายเลือดหลักของอเมริกา ซึ่งมีเส้นทางรถไฟในเครือข่ายย่อยอีกมากมาย

ความผูกพันของคนรักรถไฟในอเมริกัน ทำให้ รถจักรไอน้ำหลายคัน หลายรุ่น ยังคงและอยู่ทนเพื่อรับใช้และเพื่อการเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของอเมริกันชนในการเข้าถึงในคุณค่าและความภาคภุมิใจของสิ่งที่พวกสร้างและมีใช้  รวมทั้งยืนยันความเป็นชนชาติและเกร็ดประวัติศาสตร์ในแทบทุกมิติได้อย่างละเมียดละไม


วันนี้ผมกำลังพูดถึงรถจักรไอน้ำโบราณ ที่ถือเป็นหนึ่งรถจักร Born in the U.S.A ที่เรา ๆ ท่านๆ อาจแปลและเรียกกันแบบสำเนียงคนไทยได้ว่า “แม่สาวใต้ 4501” หรือชื่อฝรั่งคือ Southern 4501 ได้อย่างไม่น่าเกลียด

คนฝรั่งเค้ามักเปรียบรถจักรไอน้ำส่วนใหญ่เป็นสาวน้อย มีน้อยครั้งที่จะตั้งฉายาให้เป็นผู้ชาย หรือบ้างก็ชื่อเด็กชาย ซึ่งจะมีได้ยินบ่อยก็อาจเป็น “ไอ้หนูบิ๊กบอย” รถจักรไอน้ำยักษ์ใหญ่ของอเมริกันที่บางคันกำลังอยู่ในระหว่างการบูรณะเพื่อให้กลับมาวิ่งอีกครั้งในไม่ช้านับจากนี้

4501 เมื่อครั้งทำหน้าที่ลากจูงขบวนรถ

แม่สาวใต้ 4501 เธอกำเนิดโดยนักผลิตรถจักรไอน้ำระดับโลกสัญชาติอเมริกันนาม บอลด์วินน์ (Baldwin Locomotive Work) เป็นรถจักรไอน้ำแบบวางล้อ 2-8-2 หรือที่เรียกกันว่า มิกาโดรุ่นแรก ๆ ที่บอลด์วินน์เริ่มผลิตรถจักรไอน้ำวางล้อแบบนี้ ซึ่งหากนับเวลาตั้งแต่เธอเกิดมาจนวันนี้ อายุไม่มาไม่มากไม่น้อยแค่ผ่านโลกมาครบศตวรรษ นั่นคือผ่าน 100 ปีบวกกับอีก 3 ปี (103 ปี ค.ศ1911)

ถ้าจะเปรียบกับคนอายุ 100 ปี หรือแม้กระทั่งรถจักรในประเทศไทยที่มีอยู่ป่านนี้คงเป็นปุ๋ยยุ่ยเปื่อยกันไปหมดแล้ว...

แต่ที่แม่สาวใต้ 4501 คันนี้...เธอเปรียบได้กับ แมวโชคดีเก้าชีวิต รอดตาชั่งกิโลมาได้จนวันนี้ อาจเป็นเพราะคำของพี่เบริ์ดเพียงคำเดียวคือ “ด้วยรัก..และผูกพัน”

นับย้อนไปตั้งแต่เมื่อครั้งเธอกำเนิดมาเมื่อ 103 ปีที่แล้ว เธอรับใช้วิ่งรับส่งผู้โดยสารให้กับทางรถไฟสายใต้ (Sothern Railway) โดยประเดิมด้วยการให้เธอวิ่งแถบ ๆ เทนเนสซี่ และอีกหลายแห่ง อาทิ เวอร์จิเนีย และสุดท้ายคือแถบ ๆ อินเดียนน่า ก่อนจะถูกขายให้กับ Kentucky and Tennessee Railway ในปี ค.ศ 1948 และได้รับใช้นายใหม่จนกระทั่งถึงปี ค.ศ 1963 จึงถูกประกาศให้เธอแขวนราง..ปลดระวางชีวิต!


จะว่าไปถ้าเธอเกิดถูกส่งไปอยู่ในประเทศอื่นโดยเฉพาะในประเทศแถบเอเชีย..เธออาจถูกลากไปทิ้งไว้จนหญ้าสูงรกท่วมรถเพี่อรอใครมาช่วยรื้อท่อน้ำ..ทองแดง..แผงโน่นนี่ หรืออะไรต่อมิอะไรที่จะเอาไปชั่งกิโลขายได้เบื้องต้น... ก่อนที่สุดท้ายเธอก็ถูกตัดขายเป็นชิ้น ๆ ทั้งคันในที่สุด!

4501 เมื่อครั้งเปลี่ยนสีเป็นสีเขียว

ด้วยรักและผูกพัน คำ ๆ นี้ทำให้ นาย Paul H. Merriman ผู้ก่อตั้งพิพิทธ์ภัณฑ์รถไฟ The Tennessee Valley Railroad Museum และเป็นแฟนคลับผู้ชื่นชอบรถไฟ ควักเงินส่วนตัวห้าพันเหรียญเพื่อขอซื้อซาก(ที่ยังวิ่งได้) ของเธอตั้งใจจะให้เธอกลับไปอยู่ในที่ ๆ เธอเกิดคือ Southern Railway และเพื่อให้เธอจะได้มีโอกาสได้กลับมาวิ่งอีกครั้งแม้นจะเป็นเพียงการวิ่งระยะสั้น...และวิ่งเพื่อ “สานต่อความผูกพัน” ก็ตาม

ด้วยวัยโรยรา..เธอจึงคล้ายคนป่วยอ่อนล้า จนในปี ค.ศ 1966 เธอจึงได้มีโอกาสรับการบูรณะใหม่ แข็งแรงสดใสและเริ่มวิ่งรับใช้ผู้คนอีกครั้ง

เส้นทางชีวิตของเธอดำเนินมาแบบลุ่ม ๆ ดอน ๆ จนถึงปี 1988 ที่สังขารกลับทรุดโทรมอีกครั้ง และนั่นทำให้เธอถูกนำไปเก็บไว้อย่างเงียบ ๆ ในฐานะ "นางโชว์" 

4501 บูรณะล่าสุด 2014

จนกระทั่ง ในปี 2011 เธอกลับเป็นหนึ่งในสาวแก่ที่ไม่มีวันตาย เพราะได้ถูกคัดเลือกให้กลับมาเป็น “สาวแกร่ง” อีกครั้งด้วยการบูรณะด้วยเทคโนโลยีไอน้ำแบบสมัยใหม่.และแต่งองค์ทรงเครื่องเธอให้กลับมาเป็น สาวใต้ 4501 ดำเข้ม..มาดแกร่งอีกครั้ง
และด้วยการบูรณะเต็มรูปแบบในปี 2014 เมื่อราวสิงหาคมท่ี่ผ่านมา รวมทั้งผ่านการทดสอบวิ่งเป็นที่เรียบร้อย ได้พิสุจน์ว่า เธอจะสามารถมีอายุยืนยาวและวิ่งรับใช้ให้บริการแก่ผู้คนในอีกสถานะคือ ผู้นำความสุขให้แก่ผู้คนสำหรับขบวนรถพักผ่อนและท่องเที่ยว และเชื่อว่าเธอจะทำหน้าที่นี้ได้อีกนานแสนนาน

สวยสดใสด้วยสีดำแบบที่เคยเป็น

เล่าเรื่องดี ๆ ให้คนรักรถจักรไอน้ำไทย ได้ยินได้ฟังกัน... พร้อมกับอารมณ์เหงาและเศร้าสร้อยที่เหลือหนึ่งเดียวที่เป็น Born In The U.S.A โดยเฉพาะสายเลือดพี่น้องเดียวกันกับ สาวใต้ 4501 แห่งอเมริกา แต่กลับพลัดพรากจากที่มาอยู่เมืองไทย กลับมีชีวิตและเส้นทางที่ต่างกันราว ฟ้ากับเหว

มิกาโด 2-8-2 บอลด์วินน์ หัวหิน

เจ้าหนุ่ม บอลด์วินน์ หมายเลข 305 มิกาโดสายเลือดอเมริกันหนึ่งเดียวที่ยังเหลือ...และกลายเป็น ปู่บอลด์ 305 ในวันนี้  ถือเป็นรถจักรไอน้ำที่อาภัพอัพโชค  และยังคงต้องจอดนิ่งทนตากแดดฝนรอความหวังแบบลม ๆ แล้ง ๆ อยู่เพียงลำพังอยู่ที่หัวหินหลังจากผ่านการรับใช้สังคมไทยมาจนวาระสุดท้าย และรางวัลหนึ่งเดียวที่เหลือไว้ให้อย่างเมตตาคือ การไม่ถูกตัดบัญชีเอาไปรื้อขายทำเศษเหล็ก!






ท่านใดที่มีโอกาสแวะผ่านไปหัวหิน. ก็อย่าลืมแวะไปเซย์ไฮ..ให้กำลังใจคุณปู่ 305 แกหน่อยก็ดีครับ...
ฝากช่วยบอกปู่ให้ดัง ๆ ทีว่า “ให้อดทนไปอีกนิดดดดดดดดดดสสส์”

  เพราะบางที ปาฎิหารย์อาจมีขึ้นจริงในเมืองไทย เกิดเศรษฐีมีเงินคนไหนเห็นใจ..สงสารปู่แบบ นาย Paul H. Merriman และมีแนวคิดอยากสานต่อประวัติศาสตร์ความผูกพันของคนไทยกับสังคมรถไฟในอดีตให้เด็ก ๆ ในวันหน้ายังคงเห็นหน้าตัวเป็น ๆ ของคุณปู่รถจักรไอน้ำไทยว่าอยู่มาได้อย่างไรนับร้อยปีแบบที่ฝรั่งเค้าทำบ้างก็ต้องบอกว่า ยังมีหวังหากปู่ 305 ยังไม่ทรุดฮวบกลายเป็นเศษสนิมเกินเยียวยาไปกว่านี้

เพราะเมื่อปู่ยังจอดรอได้....เรา ๆ คนรักไฟและรถจักรไอน้ำ มิกาโดบอล์ดวินน์คันสุดท้ายของไทย ก็คงบอกตรงกันว่า..... เราก็ยังมีความหวังและฝันกันได้ทั้งนั้น ว่ามั๊ยครับ!?